منظور از علی الحساب چیست؟ | بررسی تفاوت علی الحساب و پیش پرداخت

علم حسابداری یکی از پیچیده ترین علوم در جهان است که بررسی کردن و یادگیری اصطلاحات مختلف در این زمینه از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از کاربردی ترین مواردی که در حسابداری مطرح شده و مورد استفاده قرار می گیرد، علی الحساب و پیش پرداخت است. به همین دلیل فردی که به عنوان حسابدار در یک شرکت یا مجموعه اداری و تجاری شروع به کار کرده و استخدام می شود، باید به طور کامل با تعریف پیش پرداخت و علی الحساب و تفاوت های بین آن ها آشنا شود. به همین منظور در ادامه این مقاله به بررسی کامل تعریف پیش پرداخت، تفاوت علی الحساب و پیش پرداخت، و کلیه نکات مهم در این زمینه می پردازیم.

تعریف علی الحساب چیست؟

علی الحساب یک فرایند و مفهوم کاربردی در حسابداری است که در زمینه مالی سازمان ها و شرکت های مختلف از آن استفاده می شود. در واقع برای تعریف بهتر علی الحساب یعنی چه؟ باید گفت که علی الحساب به معنی ثبت یک معامله یا وقایع در مواردی است که یک معامله رخ داده است. بدون این که در زمان واقعی و مقرر پرداخت ها یا درآمدها صورت گرفته باشد. اهمیت شناخت تعریف علی الحساب بدین صورت است که باید این هزینه در جریان ثبت جریان های مالی ثبت شده و آن را در نظر گرفت. 

معنی لغوی علی الحساب در فارسی چیست؟

در صورتی که با اصطلاحات حسابداری و از جمله معنی لغوی علی الحساب آشنا نیستید، با یک جستجوی ساده می توانید اطلاعات کافی در این مورد به دست آورید. برای تعریف و درک معنی لغوی علی الحساب باید گفت که علی الحساب یعنی زمانی که یک فرد پولی یا مبلغی را قبل از موعد پرداخت یا قبل از تسویه کردن آن بگیرد، به اصطلاح می گویند، علی الحساب پول گرفت. 

علی الحساب پرداختنی چیست؟

علی الحساب پرداختنی یک نوع حساب بدهی یا بدهکار محسوب می شود. در واقع از اصطلاح علی الحساب پرداختنی به دریافت هایی که به صورت علی الحساب بوده و در آینده با استفاده از اسناد و مدارک و بابت فعالیت های انجام داده شده، توسط شرکت باید تسویه شود، می گویند. در واقع همان طور که می دانید در علم حسابداری، یک ترازنامه وجود دارد که در سمت راست آن بدهی ها و در سمت چپ آن سرمایه قرار می گیرد. بنابراین حساب هایی که در سمت راست قرار می گیرد، ماهیت بدهکار دارند. همچنین حساب هایی که در سمت چپ ترازنامه درج می شوند، ماهیتشان بستانکار است. بنابراین با توجه به این که علی الحساب پرداختنی یک حساب بدهکار محسوب می شود، این نوع علی الحساب ماهیت بستانکار دارد. 

علی الحساب دریافتنی چیست؟

علی الحساب دریافتنی یک نوع حساب دارایی است. در واقع علی الحساب دریافتنی برای پرداخت هایی که به صورت علی الحساب بوده و در آینده و در قبال اسناد و مدارکی که بر مبنای فعالیت های انجام شده در گذشته مورد استفاده قرار گرفته، باید تسویه شود. بنابراین با توجه به تعاریف ذکر شده، می توان گفت که علی الحساب دریافتنی یک نوع حساب با ماهیت بدهکار محسوب می شود. 

ثبت علی الحساب در حسابداری چگونه است؟

یکی از مهم ترین مشکلاتی که در برخی از شرکت ها یا مجموعه ها رخ می دهد، این است که صورت وضعیت ارسال شده توسط حسابدار مورد تایید کارفرما قرار نمی گیرد. به همین دلیل در چنین مواقعی تا 70 درصد صورت وضعیت موقت به عنوان علی الحساب به شرکت پیمانکاری پرداخت می گردد. علاوه بر این، در برخی موارد به دلیل عدم وجود نقدینگی کافی یا کامل نبودن اسناد و مدارک و به دلیل نیاز به وجود پیمان کار، یک مبلغ به عنوان علی الحساب پرداخت می شود. بنابراین برای محاسبه و ثبت علی الحساب در حساب داری، می توان از روش زیر استفاده کرد: دارایی جاری/ حساب ‌ها و اسناد دریافتنی غیرتجاری/ سایر بدهی کارکنان **** ( بدهکار) بانک ****(بستانکار) 

تفاوت علی الحساب و پیش پرداخت چیست؟

یکی دیگر از مهم ترین چالش هایی که برخی از حسابداران به ویژه حسابداران مبتدی با آن روبرو هستند، اشتباه در شناخت برخی از واژه ها و اصطلاحات کاربردی در حسابداری است. در صورتی که در صورت بروز هر گونه اشتباهی در محاسبه محاسبات باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی خواهد شد. به همین دلیل یکی از مهم ترین مواردی که باید به آن توجه کافی داشته باشید، آشنایی با تفاوت علی الحساب و پیش پرداخت است.  بنابراین می توان گفت که علی الحساب یک مفهوم کاربردی و مهم دیگر در کنار پیش پرداخت است، در صورتی که این دو مورد با یک دیگر تفاوت دارند. در علی الحساب، وقتی یک فرد مبلغی را به عنوان پیش پرداخت دریافت کند، بعد از مدتی کار کردن درخواست مبلغی دیگر را می دهد. همچنین ممکن است در برخی موارد درصدی دیگر و قراتر از قرار داد را درخواست دهد. این درخواست دوم در صورت های مالی به عنوان هزینه علی الحساب درج خواهد شد. بنابراین بر اساس تعاریف ذکر شده می توان گفت که تفاوت علی الحساب و پیش پرداخت به شرح زیر است:

• پیش پرداخت قبل از انجام تعهد پرداخت می گردد. در صورتی که علی الحساب با هدف ادای قسمتی از تعهد پرداخت می شود.
• میزان مبلغ پیش پرداخت تمام یا قسمتی از بدهی است. اما مبلغ بدهی به اندازه کل میزان تمام بدهی نیست. 
• مبلغ پیش پرداخت پس از دریافت پیش فاکتور توسط خریدار به حساب فروشنده یا پیمان کار واریز می شود. در صورتی که برای پرداخت علی الحساب نیازی به داشتن پیش فاکتور نیست. 
• مبلغ پیش پرداخت دریافتی به عنوان هزینه های جاری در ترازنامه ثبت می گردد. اما مبلغ علی الحساب در قسمت مربوط به حساب های سود و زیان ثبت می شود. 

سود علی الحساب چیست؟

همان طور که می دانید بانک های دولتی و خصوصی مختلف با ارائه کردن سپرده افراد در قالب وام به شرکت ها یا مجموعه های اداری و تجاری مختلف، به مالک سپرده ها سود می دهد. بدین صورت که این سودها بر اساس میزان مبلغ سپرده گذاری و در یک تاریخ مشخص به صاحبان حساب ها داده می شود. سپس این تاریخ در سند دریافتی قید شده و مشخص می شود که مبلغ سودها در چه زمانی به صاحبان حساب پرداخت شده یا تعلق می گیرد. بنابراین برای تعریف سود علی الحساب باید گفت که وقتی فرد به هر دلیلی به بانک درخواست دهد که زودتر از موعد مقرر سود به حسابش واریز شود؛ در صورتی که بانک با این درخواست موافقت کرد و زودتر از موعد این مبلغ را به حساب فرد واریز کرد، به آن سود علی الحساب می گویند. 

مالیات علی الحساب چیست؟

یکی دیگر از مباحث مهم در حسابداری و تعریف علی الحساب، مالیات علی الحساب است. در واقع همه کالاهایی که توسط شرکت های وارداتی وارد کشور می شوند، شامل هزینه های مختلفی از جمله هزینه گمرک، هزینه حمل و نقل، هزینه بیمه و قیمت خرید هستند. بنابراین مالیاتی که به کالاهای وارد کشور شده از کشورهای دیگر به عنوان واردات تعلق می گیرد، به صورت مالیات علی الحساب در نظر گرفته می شود. در واقع فرد یا شرکت وارد کننده باید مالیات اقلام وارد شده را با نرخ 4 درصد پرداخت کند. در واقع این مالیات که به صورت علی الحساب پرداخت می گردد، به آن علی الحساب مالیاتی می گویند. همچنین این مالیاتبه به سود حاصل از واردات و همچنین بر اساس اطلاعات جمع آوری شده در دفاتر مالی شرکت تعلق گرفته و در پایان سال مالی محاسبه می گردد. 

مالیات مقطوع و مالیات علی الحساب چه تفاوتی با هم دارند؟

مالیات علی الحساب یک نوع مالیات است که هر شخص قبل از سر رسیدن موعد آن باید آن را پرداخت کند. بنابراین با مالیات مقطوع کاملا متفاوت است. چون در مالیات علی الحساب این قابلیت وجود دارد که تا یک مالیات دیگر از شخص دریافت شود. در صورتی که مالیات مقطوع به غیر از آن مالیات دیگری از آن ها دریافت نمی گردد. علاوه بر این، نحوه پرداخت مالیات علی الحساب به میزان 2 درصد از ارزش کالا محاسبه می گردد. علاوه بر این، بر اساس تعاریف ذکر شده باید گفت که مالیات مقطوع و مالیات علی الحساب با یک دیگر تفاوت های دیگری دارند که به شرح زیر است:

• مالیات مقطوع معمولا در خصوص نقل و انتقالات ملک و املاک و انتقال سهام است. 
• مالیات مقطوع فقط یک بار پرداخت می شود و بعد از آن از شخص دیگری این مالیات دریافت نمی شود. 

مالیات مقطوع و مالیات علی الحساب چه تفاوتی با هم دارند؟[/caption]

سوالات متداول

مبلغ علی الحساب چقدر است؟

مبلغ علی الحساب مبلغی است که مطابق قرارداد و مقررات از طرف کارفرما به پیمانکار پرداخت می گردد. بدین صورت که در پروژه های پیمانکار مبلغ علی الحساب نباید بیشتر از 70 درصد بهای خدمات انجام شده یا درصد بهای کالای تحویل داده شده، باشد. 

علی الحساب حقوق یعنی چه؟

علی الحساب حقوق به مبلغی می گویند که کارگر از صاحب کار یا شرکت قبل از پرداخت حقوق با توجه به نیاز و با درخواست مستقیم دریافت می شود. سپس در پایان ماه مبلغ پرداخت علی الحساب حقوق از حقوق کسر می شود. 

جمع بندی

در علم حسابداری اصطلاحات و واژه های بسیار کاربردی و مهمی وجود دارد که یکی از مهم ترین آن ها پیش پرداخت و علی الحساب است. در این مقاله به طور کامل به تعریف علی الحساب، پیش پرداخت، تفاوت این دو اصطلاح و همین منظور سایر نکات و اصطلاحات رایج و کاربردی دیگر در این زمینه پرداخته شد. با مطالعه این مقاله می توانید اطلاعات کاملی در مورد این دو اصطلاح به دست آورید.