قبل از تعریف کردن گواهی ارزش افزوده باید ابتدا بگوییم که قانون مالیات در 140 کشور مختلف در جهان وجود دارد. یکی از قوانین مهم مالیاتی مربوط به گواهی ارزش افزوده است و به عنوان مالیات بر مصرف محسوب می شود. به همین دلیل کلیه تولید کنندگان و توزیع کنندگان محصولات مختلف باید اقدام به پرداخت ارزش افزوده کنند. به همین دلیل در قدم اول یکی از اقدامات مهمی که باید انجام شود، دریافت گواهی ارزش افزوده است. به همین منظور در ادامه این مقاله به بررسی کامل نحوه دریافت این گواهی، و کلیه نکات مهم در این زمینه می پردازیم.
گواهی نامه ارزش افزوده چیست؟
به برگه ای که از طرف سازمان اداره امور مالیات صادر می شود، گواهی نامه ارزش افزوده گفته می شود. این گواهی بر اساس تشخیص حوزه مالیاتی بر ارزش افزوده و برای مدت شش ماه تا یک سال صادر می گردد. در واقع برای تعریف بهتر گواهی ارزش افزوده یعنی چه؟ می توان گفت که این گواهی یک نوع سند مالیاتی است که توسط کلیه مشمولان مالیاتی و که به عنوان عرضه کننده کالا یا تولید کنندگان محصولات فعالیت می کنند، همچنین برای مشتریان و مصرف کنندگان صادر می گردد. در این گواهی اطلاعات مهمی از جمله میزان مالیات بر ارزش افزوده (مالیات مصرف) و … درج و ثبت می شود. یکی دیگر از اطلاعات مهم این گواهی شامل گواهی ثبت نام مالیات بر ارزش افزوده در معاملات مختلفی است که در خرید و فروش کالاها یا خدمات به مشتریان ارائه می گردد.
در تعریف بهتر باید گفت که گواهینامه ارزش افزوده یک نوع مجوز برای کسب و کارهای محسوب می شود و از طریق آن می توانند علاوه بر قیمت صادر شده، قیمت افزوده را اضافه کرده و از سایر مصرف کنندگان یا همان مشتریان دریافت کنند. پس از آن نیز باید این مبلغ به دولت پرداخت گردد.
انواع گواهی ارزش افزوده کدام است؟
همان طور که در پاراگراف های بالاتر ذکر شد، کلیه کسب و کارها و افراد دارای شغل باید برای درسافت گواهی ارزش افزوده اقدام کنند. به همین دلیل سلزمان امور مالیاتی نیز به منظور تشخیص بهتر و دریافت این گواهی، گواهی ارزش افزوده را به چند نوع مختلف تقسیم کرده است. بنابراین به طور کلی می توان گفت که انواع گواهی ارزش افزوده شامل موارد زیر است:
گواهی ارزش افزوده اشخاص حقیقی
به طور کلی به کلیه اشخاص و افرادی که دارای حقوق و مسئولیت های شخصی هستند، اشخاص حقیقی می گویند. طبق قانون امور مالیاتی کلیه افراد حقیقی که دارای شغل هستند یا درآمد و حقوقی دریافت می کنند، نیز ملزم به دریافت مالیات هستند. به همین دلیل این افراد نیز باید برای دریافت گواهی ارزش افزوده اشخاص حقیقی دریافت کنند.
گواهی ارزش افزوده اشخاص حقوقی
اشخاص حقوقی نیز به کلیه افرادی که کسب و کار خاصی داشته یا در یک حوزه مشخصی فعالیت می کنند، نیز باید جهت دریافت گواهی ارزش افزوده حقوقی دریافت کنند. چون برای این افراد نیز حقوق و تکالیفی تعیین شده که ملزم به رعایت کردن آن هستند.
گواهی ارزش افزوده دائمی
یکی دیگر از انواع گواهی های ارزش افزوده، گواهی ارزش افزوده دائمی است که به صورت بلند مدت و با نام “دائمی” برای مشاغل مختلف و با درخواست مودیان مالیاتی صادر می گردد. این اقدام در طی سال اخیر از طریق همکاری مشترک سازمان امور ارزش افزوده و همچنین اداره مالیات به منظور حذف شدن فرایند رفت و آمدهای زیاد و همچنین هزینه های صادر شدن برگه های ارزش افزوده و کاهش پروسه های کاری، می توان گواهی ارزش افزوده دائمی را دریافت نمود.
گواهی ارزش افزوده فصلی
گواهی ارزش افزوده فصلی نیز نوعی گواهی ارزش افزوده است که به منظور دریافت گزارش خرید و فروش فصلی در بازه های زمانی مقرر از طریق سامانه معاملات فصلی به کلیه بنگاه های اقتصادی اختصاص داده می شود. در واقع با این روش کلیه افراد حقیقی و حقوقی موظف به تنظیم کردن صورت های مالی و همچنین گزارشات خرید و فروش های های فصلی هستند.
چه کسانی باید گواهی ارزش افزوده را دریافت کنند؟
طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده، کلیه واحدهای اقتصادی و همچنین همه اشخاص حقوقی که دارای فعالیت های اقتصادی هستند، باید برای دریافت گواهی ارزش افزوده اقدام کنند. اما در این مورد نیز استثناهایی نیز وجود دارد. در واقع طبق موضوع ماده ۱۲ این قانون، صرف نظر از میزان فروش یا درآمدش افراد معالف از مالیات، پس از شروع فعالیت و از اولیت دوره مالیاتی باید برای دریافت گواهی نامه ارزش افزوده اقدام نمایند. بنابراین در صورتی که زمینه فروش و عرضه کالا فعالیت می کنید، یا هم جز مشمولین معافیت مالیاتی نیستید، باید از طریق مراحل زیر که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم، گواهی یا گواهینامه ارزش افزوده را دریافت نمایید.
چه افرادی ملزم به دریافت گواهی ارزش افزوده نیستند؟
همه مودیان مالیاتی و صاحبان کسب و کار ملزم به دریافت نمودن گواهی ارزش افزوده نیستند و این افراد شامل موارد زیر هستند:
- شرکت هایی که از پرداخت مالیات ارزش افزوده معاف هستند.
- شرکت هایی که هیچ گونه فعالیت اقتصادی ندارند و اعلام کرده اند که شرکت منحل شده است.
- شرکت هایی که فقط شماره ثبت داشته، اما فعالیت اقتصادی ندارند. اما در صورتی که حتی یک معامله انجام دهند، مشمول دریافت این گواهی خواهند بود.
مراحل دریافت گواهی ارزش افزوده
تا این قسمت از مقاله در مورد انواع گواهی ارزش افزوده و تعاریف مختلف آن ها صحبت شد. اما نکته مهم این است که طبق مراحل زیر اقدام به دریافت گواهی ارزش افزوده نمایید. این روش برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی یکسان خواهد بود و زمان بر نیست. اما نکته مهم در مورد شرکت ها این است که برای دریافت گواهی ارزش افزوده شرکت ها، باید ابتدا شرکت را ثبت کنند. نحوه گرفتن گواهی ارزش افزوده به شرح و دارای مراحل مختلف زیر است:
ثبت نام گواهی ارزش افزوده
در مرحله اول برای گرفتن گواهی ارزش افزوده، باید ابتدا وارد سامانه عملیات الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده به آدرس https://evat.ir/ شوید. سپس برای ثبت درخواست گواهی ارزش افزوده، روی گزینه درخواست گواهینامه کلیک کرده و وارد صفحه جدید شوید. پس از آن در صفحه جدید کادر یا فیلدهای مربوط به کد رهگیری سامانه، شماره اقتصادی، و سپس توضیحات را با اطلاعات صحیح تکمیل نمایید. سپس روی گزینه ثبت درخواست کلیک نمایید.
دریافت پرینت گواهی ارزش افزوده
پس از این که این اطلاعات را تکمیل کردید، یک رسید مربوط به درخواست شما که شامل اطلاعات مربوط به نام فرد متقاضی، کد اقتصادی، واحد مالیاتی و سایر جزئیات دیگر است را نیز مشاهده می کنید. نکته مهم این است که باید این رسید را تا زمانی که گواهی ارزش افزوده شرکت خود را دریافت نکرده اید، نزد خود نگه دارید. برای این کار می توانید اقدام به دریافت پرینت گواهی ارزش افزوده نمایید. پس از این که اطلاعات تکمیل شده توسط کارشناسان اداره امور مالیاتی بررسی شد، گواهی مالیات ارزش افزوده صادر می گردد. در این برگه مهلت و اعتبار گواهی نیز درج شده است.
پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به عهده کیست؟
همان طور که در پاراگراف های پیشین نیز به صورت مفصل صحبت شد، کلیه افراد حقوقی و حقیقی که دارای فعالیت اقتصادی هستند، می توانند مبلغ عرضه و فروش محصولات و خدمات را افزایش دهند. سپس با دریافت این مبلغ اضافه تر موظف به پرداخت مالیات خواهند بود. بنابراین به طور کلی می توان گفت که مالیات بر ارزش افزوده را خریدار یا همان مشتری پرداخت می کند. فروشنده نیز موظف است که کل مبالغ را به خزانه دولت یا همان سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند. همچنین باید گفت که پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به عهده مصرف کننده نهایی کالا یا خدمات خواهد بود.
با این وجود نکته مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد، این است که فروشنده نباید به خود سرانه مالیات بر ارزش افزوده را محاسبه کرده و آن را در فاکتور مشتری لحاظ نمایند. بنابراین در صورتی که فروشنده به صورت غیر قانونی این مبالغ ارزش افزوده را از مشتریان دریافت کند، مبلغ دریافت شده از حساب فروشنده کسر خواهد شد.
سامانه صدور گواهی ارزش افزوده
یکی از مهم ترین چالش ها و مشکلاتی که برخی افراد زمان دریافت گواهی ارزش افزوده با آن روبرو هستند، نحوه دریافت این گواهینامه است. به همین منظور برای سهولت در انجام این کار، سامانه صدور گواهی ارزش افزوده راه اندازی شده است. مشتریان و سایر افراد حقیقی و حقوقی می توانند با مراجعه به سایت دریافت گواهی ارزش افزوده به آدرس https://www.e-vat.ir/ مراجعه کرده و سپس این گواهی را دریافت نمایند.
مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهی ارزش افزوده
یکی از مهم ترین مراحل دیگری که برای دریافت گواهی ارزش افزوده باید مد نظر داشته باشید، این است که قبل از دریافت این گواهی و همچنین ثبت اطلاعات خود در سامانه ذکر شده، ابتدا باید مدارک لازم را آماده نمایید. مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهی ارزش افزوده با کد اقتصادی به شرح زیر است:
- کپی مدارک شناسایی کلیه افراد و اعضای شرکت
- کد اقتصادی
- آدرس و کد پستی پیمانکار
- نام شرکت در سامانه رتبه بندی یا گواهی فعالیت
- آگهی تاسیس شرکت و ثبت توضیحات مربوط به تغییرات ایجاد شده در شرکت در صورت لزوم
- وکالتنامه
علاوه بر این، نکته مهم دیگر این است که برای مرحله دوم یا مرحله نهایی نیز به مدارک مهم دیگری نیز نیاز خواهید داشت که این مدارک شامل موارد زیر است:
- نام بانک شرکت
- نام شعبه بانک
- شماره حساب
- کد شعبه
- تلفن و آدرس هئیت رئیسه شرکت
- چاپ آگهی آخرین تغییرات شرکت در صورت انجام تغییرات در ساختار شرکت
روش استعلام گواهی ارزش افزوده چگونه است؟
طبق درخواست مشتریان و سایر افراد حقیقی و حقوقی گواهی مالیات ارزش افزوده، به طور کلی به مدت 6 ماه تا 1 سال صادر می گردد. بنابراین مودیان مالیاتی باید بعد از به پایان رسیدن اعتبار گواهی، باید برای تمدید کردن این گواهی از طریق سامانه ذکر شده در بالا اقدام نمایند. بنابراین قبل از این کار یکی از اقدامات مهمی که باید انجام شود، ابتدا استعلام گرفتن از این گواهی است. برای استعلام گرفتن می توان از یکی از روش های زیر اقدام نمود.
استعلام گواهی ارزش افزوده با کد ملی
برای بررسی اعتبار گواهی ازش افزوده یکی از بهترین روش ها، استفاده از کد ملی است. برای انجام این روش کافی است که وارد سامانه عملیات الکترونیک مالیات بر ارزش افزوده شده و سپس در قسمت جستجو کد ملی فروشنده را وارد کنید. پس از آن کلیه اطلاعات مربوط به وضعیت گواهینامه ارزش افزوده نمایش داده می شود. بنابراین دیگر نیازی به استفاده از QR کد نخواهید داشت. اطلاعات مهم مربوط به فروشنده شامل موارد زیر خواهد بود.
- نام و نام خانوادگی فروشنده
- نام تجاری فروشنده
- شماره گواهینامه ارزش افزودہ
- تاریخ صدور گواهینامه ارزش افزودہ
- تاریخ پایان اعتبار گواهینامه ارزش افزودہ
- وضعیت فعال یا غیرفعال بودن گواهینامه ارزش افزودہ
استعلام گواهی ارزش افزوده با کد اقتصادی
برای استعلام گرفتن از گواهی ارزش افزوده با استفاده از کد اقتصادی نیز باید مراحل زیر را انجام دهید:
- پس از این که وارد سامانه عملیات الکترونیک ارزش افزوده شدید، در قسمت جستجو کد اقتصادی و شناسه ملی، یا شماره ثبت مربوط به فروشنده را درج و سپس جستجو کنید.
- پس از آن در صورتی که این اطلاعات را به صورت صحیح وارد کرده باشید، اطلاعات کامل مربوط به مودی مالیاتی از جمله شناسه اقتصادی، شماره اقتصادی، نام شرکت، تاریخ ثبت، و نشانی (آدرس) مودی مالیاتی نمایش داده می شود.
در قسمت چپ صفحه این سایت نیز در قسمت آخرین ستون جدول، یک ستون با عنوان “مشاهده سابقه ثبت نام” وجود دارد. با کلیک کردن روی این گزینه نیز تاریخ ثبت گواهی های مربوط به ارزش افزوده و تاریخ اعتبار هر کدام از آن ها نمایش داده می شود.
مدت زمان اعتبار گواهی ارزش افزوده چقدر است؟
به طور کلی بر اساس درخواست مودی مالیاتی، گواهی ارزش افزوده برای مدت 6 ماه تا 1 سال صادر می گردد. بنابراین پس از این که این تاریخ به پایان رسد، کلیه مودیان مالیاتی موظف به دریافت این گواهی خواهند بود. بر اساس مورد ذکر شده، مدت اعتبار گواهی ارزش افزوده بر اساس نوع حیطه فعالیت بین 6 ماه تا 12 ماه خواهد بود.
نحوه تمدید گواهی ارزش افزوده چگونه است؟
همان طور که در پاراگراف بالا نیز ذکر شد، پس از به پایان رسیدن مهلت و مدت زمان اعتبار گواهی ارزش افزوده باید اقدام به تمدید این گواهی نمایید. نحوه تمدید این گواهی بدین صورت است که باید 15 روز قبل از به پایان رسیدن این گواهی، باید برای تمدید اقدام نمایید. برای این کار وارد سایت https://evat.ir/ شوید. سپس نام کاربری مربوط به خود و رمز عبور را درج نمایید. سپس روی گزینه درخواست گواهی کلیک نمایید.
در مرحله بعد نیز باید مدارکی که در قسمت های بالاتر ذکر شد، و همچنین سایر مدارک لازم را به همراه کد اقتصادی و شناسه ملی وارد نمایید. در نهایت نیز روی گزینه “ دارای گواهینامه ارزش افزوده هستم ” کلیک کنید. علاوه بر این، برای دریافت کد رهگیری شماره اقتصادی می توانید اظهارنامه مالیاتی را مشاهده نمایید.
در چه صورت گواهی ارزش افزوده تمدید نمی شود؟
در برخی موارد به دلیل وجود یکی از موارد زیر ممکن است گواهی ارزش افزوده تمدید نشود:
- عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی
- داشتن بدهی های قبلی و پرداخت نکردن مالیات
- وجود نقص در ارائه مدارک و پرونده ها
- عدم ارائه گزارش از معاملات فصلی
تصویر گواهی ارزش افزوده معتبر
در تصویر زیر می توانید نمونه ای از یک عکس گواهی ارزش افزوده را به صورت دقیق مشاهده نمایید. در این تصویر مشاهده می کنید که شماره شناسه ملی، کد اقتصادی، نوع گواهی ارزش افزوده (موقت، دائمی یا اعتباری و …) را مشاهده نمایید.
صحت سنجی گواهی ارزش افزوده چگونه انجام می شود؟
به طور کلی نحوه استعلام گرفتن از گواهی ارزش افزوده و همچنین تایید صلاحیت این گواهی، از طریق سامانه آنلاین https://evat.ir/ انجام می شود. بنابراین اقدام مهمی که باید انجام دهید، این است که اطلاعات مالی مربوط به کسب و کار خود و همچنین اطلاعاتی مربوط به مودیان مالیاتی را در این سامانه درج نمایید. پس از آن، احراز گواهی ارزش افزوده و اعتبار آن تایید شده و سپس گواهی لازم صادر می گردد.
سوالات متداول
آیا بدون اخذ گواهی ارزش افزوده می توان مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان دریافت کرد؟
خیر. طبق قانون کلیه افرادی که این گواهی را دریافت کرده اند، می توانند مبلغ مالیات را از مشتریان دریافت کنند. در فیر این صورت طبق قانون با آن ها برخورد خواهد شد.
نحوه استعلام گرفتن از گواهی ارزش استفاده به چه صورت است؟
کافی است وارد سامانه https://evat.ir/ شده و سپس کد اقتصادی یا شناسه ملی خود را در قسمت جستجو درج نمایید.
آیا گواهی مالیات بر ارزش افزوده منقضی می شود؟
بله. این گواهی دارای مدت زمان محدودی است و سپس باید برای تمدید کردن آن طبق روش بالا اقدام نمایید.
جمع بندی
یکی از مهم ترین اقداماتی که کسب و کارهای مختلف باید برای بهبود فرایند فروش خود و همچنین رسیدگی به امور مالیاتی انجام دهند، دریافت گواهی ارزش افزوده است. در این مقاله به بررسی یکی از مهم ترین قوانین مالیاتی به نام “گواهی ارزش افزوده” پرداخته شد. با مطالعه این مقاله می توانید به طور کامل با تعریف این گواهی، نحوه دریافت گواهینامه ارزش افزوده، و نحوه استعلام گرفتن آن آشنا شوید.
