شناخت دقیق مفاهیم مربوط به جذب و استخدام و درک تفاوتهای آنها به سازمانها کمک میکند که بهتر عمل کنند. با این مقاله از تودی همراه شوید تا معنی جذب و استخدام و تفاوتهای آنها را به طور کامل شرح دهیم.
اهمیت جذب و استخدام
همانطور که گفتیم، جذب و استخدام دو مفهوم نزدیک اما متفاوت با یکدیگر هستند. اجرای موفق آنها نتایج مثبت فراوانی را برای سازمان به همراه دارد:
- جذب استعدادهای برتر: با جذب نیروهای مستعد، بهرهوری در سازمان افزایش مییابد و سازمان به اهدافش نزدیک میشود.
- حفظ کارکنان: حضور کارکنان مجرب در موقعیتهای شغلی مناسب، باعث رضایت آنها و موفقیت سازمان میشود.
- بهبود فرهنگ سازمانی: کارکنانی که با ارزشها و فرهنگ سازمان همخوانی دارند به ایجاد محیط کاری همدل و هماهنگ کمک میکنند.
- ارزیابی دقیق داوطلبان: آزمونها و ارزیابیهای فرایند جذب و استخدام به کاهش هزینههای مرتبط و بهبود عملکرد تیمها منجر میشود.
- تقویت اعتبار و شهرت برند: سازمانها با اجرای موفق فرایند جذب و استخدام، شهرت و اعتبار خوبی کسب میکنند.
- واکنش مناسب به تغییرات: کارکنان متبحر و باصلاحیت میتوانند به سازمان برای واکنش سریع و مناسب به تغییرات کمک کنند.
- جذب بدون تبعیض: جذب و استخدام شفاف و عادلانه به استخدام گروههای مختلف مذهبی، قومی و… منجر میشود. نتیجه این موضوع، تقویت خلاقیت و نوآوری در سازمان است.
در اینجا تنها به چند نمونه از مزیتهای جذب و استخدام مناسب نیروی انسانی اشاره کردیم. این لیست را میتوانیم گسترش دهیم و چند مورد دیگر به آن اضافه کنیم. بااینحال، نکته مهم آن است که درک دقیق و کاملی از هرکدام از مفاهیم «جذب» و «استخدام» به دست آوریم. با این کار خواهیم توانست این فرایند را به بهترین شکل در سازمان خود اجرا کنیم.
استخدام به چه معناست؟
به طور خلاصه، استخدام فرایند جستجو، بررسی، ارزیابی و انتخاب داوطلب مناسب برای یک موقعیت شغلی باز است. این فرایند مجموعه گستردهای از فعالیتها را شامل میشود، از جمله تجزیهوتحلیل شغل، غربالگری داوطلبان و… . استخدام زمانی انجام میشود که موقعیت شغلی تازهای در سازمان ایجاد شود.
در این فرایند، فرد جویای کار بر اساس مهارتها، تجربه و شایستگیهایش، مورد بررسی و آزمون قرار میگیرد. او باید مراحل مختلفی مثل جلسه مصاحبه و آزمونها را با موفقیت پشت سر بگذارد. همچنین با بررسی سوابق و فعالیتهای داوطلب مشخص میشود که آیا او فرد مناسبی برای استخدام است.
استخدام باید با دقت کافی انجام شود و در آن به مواردی مثل هنجارها و انتظارات فرهنگی سازمان نیز توجه کرد. اگر منابع انسانی این کار را بهخوبی انجام دهد، سازمان از حضور فرد جدید نفع زیادی خواهند برد.
جذب نیروی انسانی چیست؟
اکنون این سؤال مطرح میشود که جذب نیروی انسانی چیست و آیا با «استخدام» فرق دارد؟ در پاسخ باید گفت که «جذب» نیز یک فرایند مهم سازمانی است؛ اما برخلاف استخدام، جذب فرایندی پیوسته، مداوم و همیشگی است.
در فرایند جذب، واحد منابع انسانی به طور مستمر درباره افرادی که میتوانند به سازمان کمک کنند و با فرهنگ آن هماهنگ شوند، تحقیق میکند. سازمان از طریق تجزیه و تحلیل اطلاعات جمعآوری شده به لیست کارمندان و کارکنان مستعد و بالقوه دست پیدا میکند.
هدف آن است که سازمان صدای خود را به گوش نیروهای متخصص و بااستعداد برساند. شرکت باید این کارکنان بالقوه را متقاعد کند که گزینه مناسبی برای ادامهدادن اهداف و فعالیتهایشان است. با این کار، برند در هنگام نیاز، نیروی متخصص و متبحر موردنظر را استخدام میکند و از پیشرفت عقب نمیماند.
برای اینکه فرایند جذب به بهترین شکل انجام شود، استخدامکنندهها باید درک درستی از ویژگیهای داوطلب ایدهآل داشته باشند. آنها باید از این طریق به یک استراتژی استخدام مؤثر دست یابند.
کارفرمایان همچنین باید نیازهای در حال تغییر سازمان را در نظر بگیرند و طرح استخدام نیروی انسانی را بر اساس آن تدوین کنند. علاوه بر این، آنها باید نیروی کار را باتوجهبه تحولات صنعت از طریق کانال مناسب جذب کنند. برای بعضی از صنایع، شبکههای اجتماعی نظیر لینکدین مناسب است و برای عدهای، رویدادها، حلقههای همکاری و… بهترین نتیجه را دارد.
تفاوت جذب و استخدام
«جذب» و «استخدام» نیروی انسانی تفاوتهای زیادی با هم دارند. درک بهتر این تفاوتها کمک میکند که سازمان در اجرای این فرایندها موفقتر عمل کند. از جمله این تفاوتها عبارت است از:
- مدتزمان
«استخدام» یک فرایند کوتاهمدت است و برای پاسخگویی به نیازهای کوتاهمدت یا فوری انجام میشود. درحالیکه «جذب» یک فرایند بلندمدت است و هدف آن، رفع نیازهای آتی سازمان است.
برای مثال، اگر امروز یکی از کارکنان رده پایین سازمان استعفا دهد، سازمان باید جای او را فوراً با استخدام فرد جدید پر کند. اما در فرایند جذب، سازمان احتمال کنارهگیری افراد را در سالهای آینده بررسی میکند. مثلاً سازمان خودش را برای پنج تا ده سال آینده آماده میکند تا با خروج متخصصها دچار مشکل نشود. - نوع فرایند
«استخدام» یک فرایند منفعلانه و واکنشی است، درصورتیکه «جذب» فرایندی فعال است. استخدام معمولاً در واکنش به شرایط پیشبینی نشده صورت میگیرد؛ فردی به دلیل استعفا، عملکرد ضعیف، ارتقا و… جای خود را به دیگری میدهد.
درصورتیکه فرایند جذب، ممکن است از روی احتیاط و پیشگیری از اتفاقات پیشبینی نشده باشد. همانطور که میدانیم، دلایل بیشماری برای استخدام افراد وجود دارد و شرکتها باید همیشه برای این کار آماده باشند. - منابع
منابع سازمانها در فرایند استخدام نیروی انسانی با منابع آنها در فرایند جذب متفاوت است. استخدام معمولاً از بین افراد بالقوه بیکار یا شاغل در سایر شرکتها انجام میشود. برندها برای دستیابی به این منابع باید کارهایی مثل اعلام فرصت شغلی، جمعآوری رزومه و… انجام دهند.در مقابل، سازمانها در فرایند جذب به شبکهای از افراد با ویژگیهای منحصربهفرد متصل میشود. این افراد معمولاً شاغل هستند اما گاهی اوقات بیکار میشوند. اکثر این افراد، صلاحیت و شایستگی لازم را برای تحقق اهداف سازمانی دارند. - سطح تخصص
«استخدام» معمولاً برای کارکنان رده پایین شرکت انجام میشود. آنها تخصص و مهارت زیادی ندارند و به همین دلیل، از طریق فرایند استخدام میتوان بهراحتی جایگزین شوند. این در حالی است که موضوع در فرایند «جذب» متفاوت است.
در «جذب» نیروی انسانی، معمولاً کارکنان رده بالا و متخصص هدف قرار میگیرند. آنها مهرههای ارزشمندی برای سازمان هستند و بهسادگی و فوراً نمیتوان این دسته از کارکنان را جایگزین کرد. به همین دلیل باید همیشه مجموعهای از کارکنان متخصص و شایسته را بهعنوان جانشین این افراد در نظر داشت.
فرایند استخدام | فرایند جذب | |
مدتزمان | کوتاهمدت | بلندمدت |
نوع فرایند | منفعل و واکنشگرا | فعال و کنشمند |
منابع | افراد بیکار یا شاغل ناشناس | افراد متخصص بیکار یا شاغل شناختهشده |
سطح تخصص | برای کارکنان رده پایین | برای کارکنان رده بالا |
استخدام یا جذب؟ کدامیک مهمتر است؟
اگرچه هر دو فرایند «جذب» و «استخدام» برای سازمانها مزیتهای زیادی دارند؛ اما جذب مهمتر است. با سرمایهگذاری بیشتر در بخش جذب، این منافع را به دست میآورید:
- ارتباط با افراد مستعد: در فرایند جذب، همواره با گروهی از افراد متخصص و مستعد در ارتباط هستید. این موضوع شانس سازمان را برای همکاری با آنها در روزهای سخت افزایش میدهد.
- مقابله با شرایط اضطراری: شرکت هیچگاه به دلیل ازدستدادن نیروی کار متخصص غافلگیر نمیشود و آسیب نمیبیند.
- افزایش چالاکی: برندها با استراتژی جذب میتوانند از فرصتهای کمیاب رشد نهایت استفاده را ببرند. آنها با استخدام نیروهای متخصص و در دسترس، با سرعت به سمت پیشرفت گام برمیدارند.
نتیجه؛ جذب و استخدام آگاهانه، عامل موفقیت سازمان
در این مقاله هرکدام از مفاهیم «جذب» و «استخدام» را به طور کامل شرح دادیم و تفاوتهایشان را بیان کردیم. آنها از نظر مدتزمان، نوع فرایند، منابع و سطح تخصص با یکدیگر فرق دارند. نکته مهمی که باید در نظر بگیریم، اهمیت بیشتر فرایند جذب نیروی انسانی نسبت به استخدام است. توجه به این موضوع و سرمایهگذاری در آن میتواند به موفقیت دراز مدت سازمان کمک کند.
یکی از ابزارهایی که میتوانید از آن برای ارتقای هر دو فرایند جذب و استخدام استفاده کنید، نرم افزار ATS تودی است. برای دریافت نسخه دموی رایگان این نرمافزار و مشاورههای بیشتر با ما تماس بگیرید.
سؤالات متداول
جذب و استخدام به حفظ کارکنان، بهبود فرهنگ سازمانی، تقویت اعتبار و شهرت برند و… کمک میکند.
استخدام فرایندی کلیدی در سازمان است که به انتخاب بهترین داوطلب برای کار در یک موقعیت شغلی باز منجر میشود.
جذب فرایندی مستمر و بلندمدت است که سازمان را برای استخدام و بهخدمتگرفتن نیروی کار موردنظر آماده نگه میدارد.
جذب و استخدام در مواردی مثل مدتزمان، نوع فرایند، منابع و سطح تخصص با هم فرق دارند.